کله
دهکده ییلاقی و سردسیر کمال الملک (کلّه) از توابع شهرستان کاشان می باشد که در 40 کیلومتری شمال غربی این شهرستان واقع شده است.
این دهکده زیبا در نزدیکی مشهد اردهال و در جوارحرم مطهر حضرت سلطانعلی ابن محمد باقر (ع) (15 کیلومتری) آن قرار دارد.
در طول قرنهای گذشته همواره شخصیت های علمی و قضات باسوادی در این دیار می زیسته اند که مهمترین سند این مطلب وجود خاندان غفاری وآخرین بازماندگان آنها از کمال الملک تاسرهنگ علی اکبر غفاری (وکیل آیت الله طالقانی) در این دیارمی باشد.
شجره نامه ای که این خاندان را بعد از 40 نسل به اباذز غفاری می رساند ، در مقبره خاندان غفاری در کلّه روی لوحی برنزی و طلایی رنگ حکاکی شده است.
این روستا از دیر باز به مهد علم و فرهنگ در بین روستاها و حتی شهر های اطراف معروف بوده که وجود هنرمندان و عالمان و کاتبان برجستهدر گذشته و امروز دلیل این مدعاست.
روستای سر سبز وتاریخی کمال الملک، کلّه دارای ابنیه تاریخی بسیاری است که درکنار اماکن بی نظیر طبیعی وگردشگری اش می تواند برای مخاطبین تازگی و جذابیت منحصر به فردی داشته باشد.
این اماکن به قدری کم نظیر و ماندگارند که در کتاب مرجع و نفیس تاریخ کاشان به چهارمورد از این اماکن اشاره شده که در این بخش به این موارد اشاره ای می کنیم :
1-قدمگاه علی در ارتفاع 1900متری کوه زیبا وی تجر کوه کلّه شکاف بزرگی خود نمایی می کند که دران مکان شکافهای است در سقف که به صورت دائم و یکواخت(قطره قطره)اب ازانها جاری است و مردم قدیم تاامروز آن رااز معجزات حضرت علی (ع) میدانند.
2-آبجه کَهره در جنب قدمگاه نیز چشمه ای است که ان راهم ازمعجزات مولا میدانند این چشمه ابی گوارا دارد که فقط به قدردهانه گلابدانی آن آب میاید از عجایب آن این که در قدیم رسم بوده که در سرچشمه فرد سر خود رادرون سوراخ چشمه می کرده و با صدای بلند و 3مرتبه می گفته:های آبجه کهره سه مهمان عزیزت بمدا(آمده) آب سر ده وآب در هربار گفتن زیاد میشده.
3-سوراخ سه میله در 500 متر پایین تر از قدمگاه علی در ارتفاع 1500 متری سوراخی است که هر گاه در طول سال بخصوص بهار 3 روز پیاپی باران ببارد آب ازاین سوراخ ناگهان جستن می کند و به شیب کوه جاری شده آبشارهای زیادی با مناظر زیبا در مسیرش ایجاد می شود.
شخصیت های مهم روستا عبارتند از:
1-محمد غفاری کلّه کمال الملک بزرگترین نقاش کشورمان (پدر نقاشی ایران سبک رئالیسم استاد تا 12 سالگی در کلّه می یسته و نیز خواندن و نوشتن و ذائقه بی نظیر نقاشی اش را در این دهکده زیبا کسب کرده است (متولد 1226) شمسی در کلّه کاشان – متوفی 1319 در نیشابور).
2-میرزا بزرگ غفاری(پدر استاد کمال الملک) ایشان در نقاشی و دورنما سازی استاد بوده و از تصویرگران کتابهای چاپ سنگی بوده که بیشترین نقش را در نبوغ استاد داشته است.
3-ابونصرفتح الله خان شیبانی کلّه .(متولد 1200 شمسی کلّهمتوفی 1265 تهران )شاعر حماسه سرا و چیره دست دوره قاجاریه وی 187 سال قبل در کله به دنیا آمده.
4-محمدجلال الدین ابن عبدالغفار خطاط و کاتب.(تولد 1220 کله-فوت 1276 کله).
5-ملا لطف الله تاج (حاجی تاج کله ای) تولد1275ش ،کله فوت ومدفن1340 واعظ بزرگ دوره قاجاریه -خانه تاریخی تاج(خانه هنر مندان وموزه مردم شناسی کاشان)منزل شخصی ایشان است.
6- ابوترب خان نقاش باشی ، برادر کمال الملک.
7- ابوالحسن نقاش باشی (صنیع الملک ) عموی کمال الملک.
8- قاضی عبد المطلب غفاری کله متولد 100 کله (پدر قاضی احمد کله ) به دعوت نادر شاه (نماینده قاضیان کاشان ) در دشت مغان جهت دتاجگذاری و تایید پادشاهی نادر شاه افشار حاضر بوده.
9- معزالدین خان غفاری کله حاکم کاشان ، قم و نطنز (در سال 1120 ش ) به دستور کریم خان زند (در اداره حکومت کاشان )زبانزد مردم بود.
10- قاضی احمد غفاری کله – پدر معزالدین خان کله . سنگ قبر تاریخی ایشان در زمان مرمت مقبره خاندان غفاری در کله (به دست سرهنگ علی اکبر غفاری) کشف شد که چند سال قبل به غارت رفت. (ت 1050 ش کله – فوت 1135 ش کله).
11- فرخ خان امین الدوله غفاری(ت 1187 ش –فوت 1246 ش ) از رجال نامی و کارآمد دربار ناصرالدین شاه .مزرعه فرح آباد کله تیول فرخ خان بوده . از اماکن دیدنی کله عمار ت بسیارزیبا حوض خانه و حمام تاریخی امین الدوله فرح آباد کله است که در گذشته به فردوس مشرقی مشهور بوده است.
12 – نظام الدین غفاری (مهندس الممالک وزیر عدلیه ناصرالدین شاه وزیر معادن مظفرالدین شاه مولف کتب مختلف ریاضیا ت وی در تاریخ ضرابی کاشان وجود معادن سنگ مرمر در کله (تجرکوه و کوه کره ) را پیشبینی کرده بودند (ت 1218 ش برزآباد کله – متوفی 1293 ش تهران). سرهنگ اریا وزیر راه رضا خان
13-معاون الدوله غفاری(محمد جلال الدین خطاط کله کاتب و منشی ایشان بودند)از کارگذاران و شخصیتهای بزرگ حکومت مظفرالدین شاه.
14-جهانشاه صالح (ت1275 ش کله کاشان) وزیر بهداری ورئیس دانشکده پزشکی تهران.وی به کله بسیار علاقه داشت و با همکاری ایشان در سال 1335 درمانگاه کمال الملک در کله تاسیس شد.
وبسیاری دیگر .... که به گزارش کاشانگردی به نقل از پایگاه اطلاع رسانی روستای کله، به همه گردشگران معرفی گردید.
یاری نامه (منبع): پایگاه اطلاع رسانی روستای کمالالملک، کله www.kashanica.com